۱۶۱۶- اَلا یا اَیُّهَا السّاقی
امروز با یه نکتۀ ادبی دیگه هم در خدمتتون هستم :))
چند روز پیش تو یکی از کانال‌های پرمخاطب خوندم که نوشته بود «چند سالت بود که فهمیدی قلۀ ادب فارسی با یک مصرع عربی از یزید‌بن‌معاویه آن هم نه با نام خدا بلکه با شراب آغاز میشه؟». منظورش بیتِ الا یا ایها الساقی ادر کأسا و ناولها، که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل‌های حافظ بود. احتمالاً معنیشو می‌دونید. میگه ساقیا! اون جام باده رو بچرخون و بِدِش به من که عشق اول آسون به‌نظر می‌رسه ولی در ادامه بیچاره‌ت میکنه و به غلط کردم می‌افتی.
چون اولین بارم بود می‌شنیدم مصرع اول این بیت از یزیده اول شوکه شدم و بعد شروع کردم به گوگل کردن و درآوردن و ته و توی قضیه. دیدم بله یه همچین ادعایی وجود داره. از یکی از دوستان که الان دانشجوی دکتری ادبیاته و خیلی باسواد و بامعلوماته و هر سؤال ادبی داشته باشم آوار می‌شم سرش هم پرسیدم و گفت آره یزید شاعر خوبی بوده و یکی از علما گفته شعر یزید رو بخونین و ازش استفاده کنین. تهش یه لعنت هم بهش بفرستین. بعد یه مقاله از قزوینی برام فرستاد که اونجا ایشون توی ده صفحه توضیح داده و ثابت کرده این ادعا درست نیست و تو دیوان یزید نیومده این بیت. ولی حالا از اونجایی که یزید شاعر خوبی بوده و شعرها به کار حافظ میومده، ممکنه حافظ تو غزل‌های عربیش از یکی دو بیت از یزید استفاده کرده باشه. البته شعرهای یزید مضمون اخلاقی و عالی نداره و مثل بوستان سعدی نیست که آموزنده باشه. تو مایه‌های اشعار آهنگای ساسی مانکن خودمونه :| بعد یه جای دیگه هم دیدم نوشته بود ناصرالدین شاه عاشق کتاب بود، یزید شاعر چیره‌دستی بود، هیتلر هم نقاش بود. بعد نوشته بود آدم‌ها در جاهای اشتباه فاجعه درست میکنن.
برای کسب اطلاعات بیشتر:
www.islamquest.net/fa/archive/fa54789
radiofarhang.ir/NewsDetails/?m=060001&n=119817
اینم پی‌دی‌اف مقاله‌ای که اون دوستمون برام فرستاد: [لینک] حجمش کمتر از نیم مگابایته و چهارده صفحه‌ست. البته قدیمیه و یه مقدار سنگین نوشته و آدم به‌سختی متوجه میشه که چی گفته ولی اصل حرفش اینه که این ادعا درست نیست و چرا درست نیستشو با دلیل و سند توضیح داده.
من شنیدم شعرای عربی در کل محتوای آنچنانی نداشتن. مثلا دبیر ادبیات ما می‌گفت طرف اومده در وصف شترش شعر گفته ولی اون وزن و کلمات و ... که تو زبان عربی هست باعث شده شعر قشنگ به نظر بیاد. انگار ساختار خود زبان اون قدر قشنگ هست که حرف زدن عادی هم توش شعر و متن ادبی به نظر میاد.
منطقی هم به نظر می‌رسه. یه جا دیگه هم شنیدم یه دلیل نزول قرآن به عربی هم همین قابلیت‌های زبان عربیه. یعنی می‌گفت یه محتوای خیلی مهمی مثل قرآن رو نمیشه با زبان دیگه‌ای این قدر خوب بیان کرد.
متاسفانه منبع خاصی هم ندارم برا حرفام. فقط یادمه شنیدم و چون منطقی به نظر میومده یادم مونده:)))