۱۵۱۵- مأموریت سرّی

تعدادی از هم‌دانشگاهی‌های سابقم چند ساله تو یه مجموعه به اسم مدرسۀ توسعۀ پایدار که وابسته به پژوهشکدۀ سیاست‌گذاری دانشگاه شریفه کار می‌کنن. برنامه‌هاشون بیشتر تو حوزۀ محیط‌زیست و آموزش تو مناطق محروم و هر آنچه که به توسعۀ پایدار مربوطه هست. چند وقت پیش اتفاقی با «پویش پاسداری از زبان فارسی»شون آشنا شدم و به‌عنوان هم‌دانشگاهی و دوست قدیمی و کسی که حالا با زبان فارسی بیشتر در ارتباطه و دسترسیش به منابع بیشتره، استادهامونو بهشون معرفی کردم که از تجربه‌ها و نظراتشون استفاده کنن و طرحشونو به نحو احسن پیش ببرن.

هفتۀ آینده یه همایش مجازی دارن که تو این همایش قراره دکتر رضا منصوری (یکی از استادهای دانشگاه شریف که تو فرهنگستان هم فعالیت داره) راجع به زبان فارسی صحبت کنه. حمیدرضا محمدی (مؤسس سایت گنجور)، دکتر محمود ظریف (از اعضای فرهنگستان)، مهدی صالحی، محمدمهدی باقری (از مؤسسۀ «ویراستاران») و سروش صحت هم سخنرانی دارن.

یه کلیپ می‌خواستن درست کنن که تو اون کلیپ قرار بود مردم راجع به زبان فارسی صحبت کنن و فیلمشونو بفرستن. فراخوان داده بودن و منم تو گروه‌ها و کانال‌ها فرستادم و دیگه نمی‌دونم چقدر فیلم جمع شده تا حالا. چند روز پیش شخصاً بهم پیام دادن که شما هم صحبت کن و فیلمتو بفرست برامون. گفتم باشه، ولی انقدر مشغله داشتم که نتونستم. مهلت رو تمدید کردن و مشغله‌های من هم بیشتر شد و همچنان نمی‌تونستم دو دیقه وایستم راجع به زبان فارسی حرف بزنم فیلم بگیرم بفرستم براشون. تا اینکه امروز دوباره پیام دادن و با اینکه به‌لحاظ ظاهری! اصلاً آمادگی رونمایی از خودمو ندارم :)) ولی دیگه روم نمیشه که بپیچونم :| و اومدم از شما هم دعوت کنم از خودتون فیلم بگیرید و بفرستید براشون. احتمالاً فیلم‌ها کمه که هی دارن تمدید می‌کنن. فقط لطفاً برای من نفرستید و کلاً اسمی از من نیارید. انگار شما هم یکی از اعضای گروه‌ها و کانال‌های مختلف هستید و فراخوان رو اونجاها دیدید. این آدرس کانالشونه: @sdschool

متن فراخوانشونم اینجا می‌ذارم: ما در «مدرسۀ توسعۀ پایدار» می‌خواهیم یک نماهنگ (clip) از پیام‌های مردمی برای پاسداشت زبان فارسی تهیه کنیم. از همۀ شما دوستداران و دغدغه‌مندان زبان فارسی با هر شغل، سن و تحصیلاتی دعوت می‌کنیم تا با ارسال ویدئویی کوتاه از خود با «مدرسۀ توسعۀ پایدار» در مسیر پاسداری از زبان فارسی همراه شوید. کافیست با گوشی تلفن همراه، ویدئوی کوتاهی از خود تهیه کنید و در آن راجع به سؤالات زیر در مدت دو تا پنج دقیقه صحبت کنید. سؤالات:

اگر بخواهید به شکل کوتاه، احساس، علاقه و اشتیاقتان نسبت به زبان فارسی را بیان کنید، چه می‌گویید؟

به‌نظر شما زبان فارسی در معرض تهدید است؟ چرا باید نگران و مراقب زبان فارسی باشیم؟

رسالت امروز ما در قبال تضعیف زبان فارسی چیست؟

چه صحبتی برای کسانی دارید که نسبت به مراقبت از زبان فارسی غیرمسئولانه عمل می‌کنند؟ (به‌کارگیری واژه‌های بیگانه، بی‌توجهی به دستور زبان، خط و...)

اگر فردوسی آن زمان که زبان فارسی در خطر بود شاهنامه را نمی‌سرود و یا اگر شعرای بزرگ این میراث زیبای زبان فارسی را برای ما به یادگار نمی‌گذاشتند، امروز…؟

کدام یک از آثار کهن فارسی در زندگی شما مؤثرتر بوده است؟ چه تأثیری؟ (می‌توانید در پاسختان به یک شعر، متن یا کتاب اشاره کنید)

یک جمله خطاب به زبان فارسی؟

نماهنگ تهیه‌شده، همزمان با همایش بعدی مدرسۀ توسعۀ پایدار با عنوان «تهدیدهای پیش روی زبان فارسی در مسیر توسعه» در شبکه‌های مجازی منتشر می‌شود. راحت، ساده و صمیمی صحبت کنید. لازم نیست پاسخ‌های خیلی پیچیده، فلسفی یا تخصصی بدید. قرار نیست به همۀ سؤالات پاسخ بدید. اینا نمونه سؤال هستن که بدونید راجع به چی صحبت کنید. فاصلۀ دوربین گوشیتونم زیاد نباشه که صدا ضعیف ضبط نشه. گوشی رو هم به‌حالت افقی نگه‌دارید. می‌تونید از لباس محلی (در صورت وجود) استفاده کنید. اگر فضای پس‌زمینۀ شما معرف شهر، روستا یا میراث فرهنگی جامعۀ محلی شما باشه هم استقبال می‌شه.

ویدئوهای خود را یا در واتساپ یا تلگرام به شمارۀ 9129458095 و یا به ایمیل [e-mail] بفرستید. هر سؤالی داشتید می‌تونید در تلگرام یا واتساپ با همین شماره مطرح کنید.

پ.ن: چند روز دیگه، روز زبان مادری هم هست. من ترجیح می‌دادم پاشم برم مقبرة‌الشعرا کنار شهریار اون دو دیقه رو ضبط کنم ولی تو خونه ضبط کردم. حالا شما اگه لباس محلی دارید و به آثار تاریخیتون دسترسی دارید تو همچین فضایی ضبط کنید و تا پس‌فردا (پنج‌شنبه) بفرستید براشون. تو این همایش مجازی هم اگه دوست داشتید شرکت کنید. هر ارتباطی هم باهاشون گرفتید اسمی از من و اینجا نیارید لطفاً. آدرس سایتشونم اینجا نمی‌دم بهتون. چون اگه کلیک کنید روش آدرس اینجا تو آمار ورودی سایتشون ثبت میشه و لو می‌رم. پس چجوری آدرسشونو بدم؟ این پایین، تو این عکس نوشته آدرسشونو. تایپ کنید خودتون. اون ایمیل و شمارۀ 912 هم مال من نیست. اینا رو تو کانالشون گذاشته بودن و منم به همین شماره فرستادم فیلممو. و تأکید می‌کنم فیلماتونو برای من نفرستید و بفرستید برای اونا. با تشکر.

1142- بیات‌نوشت4 (این قسمت: من فارسی دیلین سویرم)

دو سال پیش، روز مصاحبه‌ی ارشدم بابت دو موضوعِ به نظر خودم مهم نگران بودم. اولی نامرتبط بودن رشته‌ی کارشناسی و دبیرستانم به زبان‌شناسی و علوم انسانی بود و دومی تُرک بودنم و اینکه چه طور باید بهشون ثابت کنم که عاشق زبان فارسی‌ام. هر چند، هنوز که هنوزه بیشتر اساتیدم نمی‌دونن من ترکم، ولی اون روز با خودم فکر می‌کردم با سابقه‌ای که هم‌زبانانم در مخالفت با فرهنگستان دارن، همین دو دلیل و بهانه کافیه برای رد شدنم از مصاحبه. و تا آخر عمرم خودمو مدیون همه‌ی اساتیدی می‌دونم که رأی قبولی دادن و موافقت کردن که من هم جزو تیمشون باشم.

چند شب پیش آقای صالحی، دبیر انجمن فرهنگی آموزشی ویرایش و درست‌نویسی مهمان خندوانه بود. رامبد جوان در حضور ایشون از گرافیست برنامه خواست یک اثر گرافیکى در مورد زبان فارسی خلق کنه که روى صفحۀ اینستاگرامشون انتشار بدن و از کسانی که دلشون می‌خواست برای زبان فارسى قدمی بردارند، خواستند این تصویرو در صفحه‌شون بگذارند و از دوستانشون بخوان که درست بنویسن، غلط املایى نداشته باشن و به زبان فارسى اهمیت بدن. ذوق کردم و ذوقم بیشتر هم شد وقتی دیدم رامبد جوان، فرهنگ توصیفی دستور زبان فارسیِ استاد شماره‌ی 11 رو به آقای صالحی هدیه داد. ذوق کردم و دلم برای استادمون تنگ شد.

هم‌کلاسیام و همکارام هم این عکسو تو صفحه‌هاشون گذاشتن. داشتم کامنت‌ها رو می‌خوندم و تاسف می‌خوردم و شرمنده بودم. تأسف از ناآگاهی و تعصب جاهلانه و این بیماری روانی که ملت رو در فضای مجازی به رگبار فحش ببندی و لذت هم ببری. و خب ازاونجایی‌که دنبال‌کننده‌ها و دنبال‌شده‌های اینستاگرامی من فک و فامیلم و فقط فک و فامیلم هستند، برخوردها و کامنت‌های خودم رو هم پیش‌بینی می‌کردم. 

قانع کردن مخالف‌های فارس‌زبانِ غرب‌زده، با همه‌ی سختی‌هایی که داره، به سختیِ توجیه کردنِ هم‌زبان‌های خودم نیست. و من چقدر ناتوانم که نمی‌تونم به نزدیک‌ترین کسانم بفهمونم زبان چیه و فرهنگستان دقیقاً داره چی کار می‌کنه و فارسی لهجه‌ی سی و سوم عربی نیست و اصلاً فارسی لهجه نیست و فارسی از یه شاخه‌ی زبانی جداست و عربی جدا. چقدر ناتوانم موقع بحث کردن با آدمایی که نه هدف مشترکی دارم باهاشون، نه علاقه‌ی مشترک. هیچ چیز مشترکی جز زبان مشترک. و چقدر بحث کردن باهاشون بی‌فایده است. /تیرماه 96/

اواخر تیرماه بعد از دیدن این برنامه و به توصیه‌ی رامبد عزیز! تصمیم گرفتم من هم قدمی هر چند کوچک، برای زبان فارسی بردارم و تا آخر تابستون هر شب یه نکته‌ی نگارشی و ویرایشی تو وبلاگم بذارم. پست‌هایی که مدّ نظرم بود آماده بودن. می‌تونستم اون شصت هفتاد تا مطلبی که برای محل کارم نوشته بودم رو بذارم. ولی خب... چون بابت اون مطالب، پول گرفته بودم، شرعاً و قانوناً و اخلاقاً اونا دیگه مال خودم نبودن و باید بهشون اطلاع می‌دادم که میخوام ازشون استفاده کنم و ازشون اجازه می‌گرفتم و به اسم اونا منتشر می‌کردم. اگه از اونا اسم می‌بردم، شما می‌فهمیدین اونا کی‌ن و این دلخواه من نبود. از طرفی اگه می‌پرسیدن کجا می‌خوای ازشون استفاده کنی چی می‌گفتم؟ می‌گفتم وبلاگم؟ این هم دلخواه من نبود...

بیات‌نوشت چیست؟ نوشته‌های منتشر نشده، از دهن افتاده و بیاتی که خاصیت و اهمیت چندانی نداره و پیام مهمی درش نهفته نشده.