پیچند

در مسیر سفر به یک کلبه رسیدیم. جایی شبیه رستوران بود. فقط یک نوع غذا داشت که آن هم قزل آلا بود. چون جای خیلی زیبا و خوش منظره‌ای بود، همان‌جا توقف کردیم تا نهار بخوریم و چند ساعتی استراحت کنیم. خانمِ صاحبِ ملک، خیلی خوش‌صحبت و مهربان بود و خیلی زود با ما دوست شد. جایی که میز و صندلی برای غذا خوردن گذاشته شده بود فقط سقف داشت. به همین دلیل سگ و گربه صاحبخانه راحت در رفت و آمد بودند.

دوست من خیلی از سگ می‌ترسید و نمی‌توانست غذایش را بخورد. حیوان‌های بیچاره هم بوی غذا به مشامشان خورده بود و از آنجا نمی‌رفتند. خانم صاحب رستوران کمی با ما حرف زد و سعی کرد توضیح دهد که آن‌ها آزاری به ما نمی‌رسانند. اما وقتی ترس زیاد دوستم را دید، سگش را به شدت دعوا کرد و به او گفت که از آنجا دور شود. بعد نگاهی به گربه اش انداخت و گفت: "شما" هم همینطور!

من و دوستم با لبخند به هم نگاه کردیم و جمله او را تکرار کردیم، البته با تاکید روی کلمه "شما". خیلی برایم جالب بود که می‌دیدم اینجا حتی گربه را هم محترمانه خطاب می‌کنند.

مردم آمریکای لاتین عمدتا مودب هستند. بارها و بارها دیده‌ام که پدر و مادرها فرزندان خیلی کوچک خود را هم محترمانه خطاب می‌کنند. فرزندان که دیگر جای خود دارند. مردمی که همدیگر را نمی‌شناسند یا کم می‌شناسند هم، همگی یکدیگر را محترمانه خطاب می‌کنند.

مودب بودن مردم لاتین در دستور زبانشان هم تاثیر گذاشته‌است. یکی از ضمایر شخصی در همه زبان‌ها، دوم شخص جمع است. در زبان اسپانیولی برای مخاطب قرار دادن چند نفر، دو ضمیر وجود دارد که یکی معمولی (vosotros) و دیگری محترمانه (ustedes) است. جالب آنکه در آمریکای لاتین اصلا از ضمیر vosotros استفاده نمی‌شود. افعال هم در این حالت صرف نمی‌شوند و برای مخاطب قرار دادن چند نفر، همیشه از ضمیر و صرف فعل به صورت محترمانه استفاده می‌شود.

این یکی از تفاوت های اساسی در زبان اسپانیایی‌ها و لاتینی‌هاست. اگر کسی در حرف هایش از vosotros استفاده کرد، می‌توانید اطمینان داشته باشید که او اسپانیایی است. در حالت مفرد هم لاتینی‌ها بیشتر از ضمیر "شما" استفاده می‌کنند و اسپانیایی‌ها بیشتر ضمیر "تو" را بکار می‌برند.

فکر می‌کنم این فرهنگ لاتینی‌ها هم می‌تواند ریشه در گذشته تاریخی این منطقه داشته باشد. البته این را باید زبان‌شناسان و تاریخ‌دانان بگویند. اما آنچه که به نظر می‌رسد این است که سال‌ها استعمار اسپانیا بر کشورهای آمریکای لاتین، بر گزینش واژگان توسط مردم تاثیر گذاشته است. این تاثیرات امروز به صورت یک فرهنگ عمومی در آمده و باعث شده ما مردم این منطقه را مردمِ مودب‌تری بشناسیم.

برگرفته از وبلاگ دوست عزیزم بانو ecuador.blog.ir