723- یار مرا غار مرا عشق جگر خوار مرا
استاد شماره 7 (استاد آواشناسی) یه لیست بلند بالا از انواع و اقسام اصوات رو داده بود دستمون و
اونایی که برای زبان فارسی بودن رو توضیح میداد که ما دورشون خط بکشیم
توضیح میداد که اِ داریم، ای داریم، ب و پ و ت داریم، ولی این ث رو نداریم
جیم داریم، چ و خ داریم ولی این ح که از ته حلق میادو نداریم و
همین جوری داشتیم واج به واج پیش میرفتیم و اینکه این واج مخصوص عربیه و
این مخصوص فرانسه و این یکی آفریقایی و اون یکی ترکی و
این برای فارسیه و این برای فارسی نیست و
اینو هزار سال پیش زبان فارسی داشت و الان نداره و نداشته و الان داره و
رسیدیم به غ و غ رو رد کردیم و لام و میم و نون و واو و ه و ی و
بخش مقدماتی آواشناسی تموم شد!
استاد سرشو بلند کرد که از قیافههامون فیدبک بگیره و
خب از اونجایی که دو تن از دوستان لیسانس زبانشناسی دارن، به این مبحث واقف بودن
دو نفرم ادبیات خوندن و اون دو نفر مترجمی زبانان هم به هر حال یکی دو درسی پاس کرده بودن
یه دختره هم علوم ارتباطات خونده و سه چهار تا زبان بلده و اونم اوکی بود
اما من!
همین که استاد سرشو بلند کرد گفت شما انگار متوجه نشدی نه؟ سوال داری؟
گفتم ینی ما فارسیزبانان! "غ" نداریم؟ باغ نداریم؟ غم و غصه نداریم؟
ملت یه نگاه عاقل اندر جاهلی کردندی و لبخند ملیحی زدندی و
استاد: این غ با ق یکیه! غ رو با گاما نشون میدیم، ق رو با کیو! فارسی فقط همین کیو رو داره
من: همممم؟ مگه ق ترکی نیست؟ همون که با جی نشون میدیم
استاد: از دید یه فارسی زبان غریب و قریب یه جور تلفظ میشن، اونی که با جی نشون میدیم گ هست
من: ینی گاو و گریه رو با جی نشون میدیم؟
استاد: با جیِ کوچیک البته!
خب اون لحظه سایر دوستان مثل شما ساکت بودن و با دقت داشتن به مناظره من و استاد گوش میدادن
من: مگه جیِ غیر کوچیک هم داریم؟ (آیکون درماندگی!!! آیکون گیج شدن!!! آیکون استیصال!!!)
استاد: اونی که با جیِ بزرگ نشون میدیم همون گ ای هست که از ترکی وارد شده
من: قره گاش گُز؟ (کاملاً ترکی تلفظش کردم!!!)
استاد: هممممم؟
من: منظورتون همین گ ای بود که من الان گفتم؟
استاد: بچهها این تُرکه!!!
کلاس منفجر شد و ملت زدن زیر خنده که بله استاد! این ترکه!!!
گفتم آره خب من ترکم
گفت برای همینه که انقدر ق بلدی!!!
هیچی دیگه!
بنده خدا مجبور شد بیخیال درس اون جلسه بشه و تاریخچهی ق و گ و غ رو بگه
خلاصهی حرفاش این بود که "غ" که با گاما نشون میدیم، سایشی هست و از قسمت نرمکام تولید میشه و واکداره و در فارسی هزار سال پیش این آوا وجود داشته و میشه مرغ و باغ و غم و غصه رو براش مثال زد!!!
ولی "ق" که با کیو نشون میدیم، انسدادی هست و ملازی و بیواک و این "ق" رو اصفهانیا و یزدیا شبیه "ک" تلفظ میکنن و مال فارسی نیست؛ این اعراب وقتی این "ق" رو وارد ایران کردن (مثل قالَ = گفت) ایرانیا نمیتونستن تلفظش کنن و شبیه "ک" تلفظ میکردن و البته کمکم عادت کردن به این "ق" ولی خب یزدیا و اصفهانیا هنوز شبیه "ک" تلفظش میکنن
با گذشت زمان به جای این "ق" که انسدادی و ملازی و بیواک بود، گونهی واکدارش رایج شد که با جی بزرگ نشون میدن و همون "گ" هست و در فارسی معیار، گونهی اصلی همین جی بزرگه! که شبیه اون "گ" ای هست که تو ترکی هست ولی یه "گ" دیگه هم داریم که با جی کوچیک نشون میدیم و انسدادی و واکدار هست ولی ملازی نیست و نرمکامیه
به همین برکت قسم اگه خودم فهمیده باشم چی گفتم!!!
همینجوری که بهت و حیرت بر من مستولی شده بود، استاد گفت بازم نفهمیدی؟
گفتم نه! ولی میشه یه سوال دیگه هم بپرسم؟
استاد: در مورد "گ"؟
من: نه! در مورد "چ" و "ج"؛ اینا انسدادی و سایشی و لثوی کامی ان دیگه؟ نه؟ اون وقت این چ و ج ای که مخصوص لهجهی ترکی و اصفهانیه چی؟ لثوی هست ولی کامی نیست، درسته؟
هیچی دیگه!
استادمون هنوز تو کماست :دی
آقا اگه خون آریایی تو رگاته اینو درست بخون:
یار مرا غار مرا عشق جگر خوار مرا
تازه یارش اگه قره گاش گُز باشه که دیگه هیچی (= چشم ابرو مشکی)
بلکه اونا از ته حلق و محکو ادا می کنن